Parikan

Kawruh basa Jawa :

PARIKAN

----------

Ing kawruh basa Jawa ana sing aran parikan utawa pantun yen ing basa Indonesia. Ana parikan rong larik lan uga ana parikan patang larik. Parikan ora mung kudu cocog dhong-dhinge swara ( bunyi ) nanging ana etungane guru wilangan ing saben larik. Guru wilangan yaiku  cacahe wanda (suku kata) ing saben larik. Sing lumrah guru wilangane 4 utawa 8.

Tuladha :

Parikan rong larik :

wedang bubuk , gula klapa 

ora mathuk, klewa-klewa.

Katrangan :

Tembung > gula bubuk /gula klapa / ora mathuk / klewa-klewa/ dumadi saka 4 wanda. Utawa yen dietung kabeh ing saben larik,cacahe ana 8 wanda.

pipimu ana upane ( 8 wanda )

atimu piye rasane ( 8 wanda )

--------------------------------

Parikan patang larik :

gathutkaca pringgondani ( 8 wanda )

kang petruk irunge dawa ( 8 wanda )

semaya aja nyidrani ( 8 wanda )

yen pethuk ing ati gela ( 8 wanda )

--------------------------------

Parikan isi pasemon, kanggo  gegojegan nglipur ati. Ing kesenian tayub akeh banget parikan sing dilagokake dening ledheke ( penari tayub). Mengkono uga para kuli lan sanak kadang tani ing sawah yen kumpul kanca-kancane, ana sing seneng parikan kanggo guyon kena kanggo tambane awak kesel.

Parikan mawa etungan 4 - 8 iku mau wis dadi aturan carane nggawe parikan wiwit  jaman embah-embahe wong Jawa biyen. Nanging ing jaman sateruse, tekan saiki, akeh parikan tanpa etungan guru wilangan 4 - 8 iku mau, arane parikan bebas, sing penting dhong-dhinge swara ( bunyi ) cocog.

Tuladha parikan bebas :

kidul kali lor kali ( 7 wanda )

arep nyabrang gak ana uwote ( 10 wanda )

kidul gati lor ya gati ( 8 wanda )

taktimbang-timbang padha abote ( 10 wanda ).

----------------------------------------------------

semarang kaline banjir ( 8 wanda )

aja sumelang yen ora takpikir (11 wanda )

----------------------------------------------------

theklek kecemplung kalen ( 7 wanda )

timbang golek aluwung balen ( 9 wanda )

----------------------------------------------------

pabrik kurang pipane ( 7 wanda )

aku mboktampik kurang apane ( 9 wanda )

Kapethik saka FB Djajus Pete